Help, ik maak me zorgen om een ander!

Verslaving raakt niet alleen de persoon zelf, maar ook de omgeving. Familieleden, vrienden, collega’s — allemaal kunnen ze zich machteloos, bezorgd of verward voelen. Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen staat, en dat er manieren zijn waarop je kunt helpen, zonder jezelf te verliezen.

1. Herken de signalen van verslaving

Verslaving komt in vele vormen voor: middelen (alcohol, drugs, medicatie), maar ook gedragsmatig (gamen, gokken, porno, sociale media). Enkele mogelijke signalen:

  • Veranderingen in gedrag of stemming

  • Geheimzinnigheid over tijdsbesteding of financiën

  • Sociaal isolement of conflicten

  • Lichamelijke of mentale achteruitgang

  • Niet kunnen stoppen ondanks negatieve gevolgen

Herken je deze symptomen, blijf dan alert en betrokken, zonder direct te oordelen.

2. Maak contact zonder te veroordelen

Kies een rustig moment. Spreek vanuit zorg in plaats van beschuldiging:

“Ik maak me zorgen om je. Ik zie dat je het moeilijk hebt. Ik wil er voor je zijn.”

Vermijd dreigementen, manipulatie of moraliseren — deze kunnen het gesprek direct blokkeren.

3. Stel grenzen, maar blijf betrokken

Het is belangrijk om gezonde grenzen te stellen. Je mag ‘nee’ zeggen tegen destructief gedrag. Hulp bieden betekent niet dat je alles moet verdragen. Duidelijkheid en liefde kunnen samen gaan.

4. Verwijs naar professionele hulp

Je hoeft het niet alleen op te lossen. Geef informatie over:

  • Huisarts

  • Verslavingszorg (zoals Trubendorffer, Jellinek, Novadic-Kentron)

  • Zelfhulpgroepen (zoals AA, NA, Smart Recovery)

  • Informatie- en advieslijnen (zoals de Drugs Infolijn)

Laat weten dat hulp mogelijk is, en herstel écht bestaat.

Wat kun je doen als iemand jou om hulp vraagt?

Als iemand jou in vertrouwen neemt over hun verslaving, getuigt dat van moed én vertrouwen. Wat je doet en zegt, kan een groot verschil maken.

1. Luister zonder oordeel

Laat iemand zijn verhaal doen. Onderbreek niet. Luister met oprechte aandacht.

“Dank je dat je dit met me deelt. Het lijkt me moeilijk. Je staat er niet alleen voor.”

2. Blijf rustig en wees eerlijk

Je hoeft geen expert te zijn. Je mag zeggen dat je niet weet wat het beste is, maar samen zoeken naar hulp is al een belangrijke stap.

3. Moedig hulp aan, zonder te dwingen

Vraag wat iemand zelf denkt dat hij of zij nodig heeft. Bied aan om mee te gaan naar een huisarts of informatie op te zoeken. Leg contactgegevens klaar, maar laat de regie bij de ander.

Wat als je je zorgen maakt over iemand terwijl je zelf verslaafd bent of in herstel bent?

Je betrokkenheid is waardevol, maar het kan ook ingewikkeld zijn. Je kent het pad van binnenuit, maar je herstel staat altijd op de eerste plaats.

1. Zorg eerst voor jezelf

Je kunt er pas écht zijn voor een ander als je stevig in je eigen herstel staat. Als het contact met een ander jouw herstel in gevaar brengt, neem dan afstand — hoe moeilijk dat ook voelt.

2. Wees open over je grenzen

Je mag zeggen:

“Ik weet wat je doormaakt, ik herken het. Maar ik moet ook voor mezelf zorgen. Ik kan je helpen zoeken naar professionele hulp, maar ik kan het niet alleen dragen.”

3. Zoek steun bij je eigen netwerk

Bespreek de situatie in je zelfhulpgroep, bij je begeleider of vertrouwenspersoon. Je hoeft dit niet alleen te dragen.

Wat als iemand jou om hulp vraagt terwijl je zelf in herstel bent?

Dat kan heel confronterend zijn. Iemand ziet in jou een voorbeeld of veilige plek. Maar wees voorzichtig: het kan ook een trigger zijn voor terugval of overbelasting.

1. Wees eerlijk over je positie

“Ik waardeer je vertrouwen. Ik ben zelf ook bezig met mijn herstel. Ik kan je aanmoedigen, maar ik kan je geen begeleiding geven. Wel kunnen we samen kijken wie jou goed zou kunnen helpen.”

2. Verwijs door met compassie

Denk aan:

  • Ervaren verslavingsdeskundigen

  • AA/NA-structuren of buddy’s

  • Lokale hulpinstanties

Je hoeft niet de redder te zijn. Je rol is om nabij te zijn zonder jezelf te verliezen.

Hulpbronnen en contact

Onthoud: Je hoeft het niet alleen te doen — niet als je zelf worstelt, en niet als je van iemand houdt die worstelt. Er is hulp, er is herstel, er is hoop.